Dünden bu güne karo tekniği

İnsanlar tarih boyunca güzel, içinde oturanları rahat ettiren, sağlam ve uzun ömürlü yaşam alanları yaratmak istemişlerdir. Bu düşünceyle yola çıkan insanoğlu, 4000 yıldır seramik karo yapmaktadır. Öyle ki, en eski piramitlerde, Babil harabelerinde ve Yunan şehirlerinin antik kalıntılarında günümüzün zemin karolarının başlangıcı sayılabilecek seramik kaplamalı zeminler bulunmuştur. Dekoratif karo ve çini işi Yakın Doğu’da bulundu ve bu coğrafyada çok çeşitli tasarımlar kazanıp yüzyıllar boyunca çok ilgi gördü. İslamiyet döneminde, Pers topraklarında tüm karo dekorasyonu teknikleri kusursuz hale geldi. Avrupa’da ise dekorasyon amaçlı karolar İspanya haricinde 12. yüzyılın ikinci yarısına kadar kullanılmadı. İspanya ve Portekiz’in mozaik karoları, Rönesans devri İtalya’sının mailoca zemin karoları, İngiltere ve Hollanda’da karo ikonografisi ve Almanya’nın seramik karoları, seramik karoların tarihinde önemli yapı taşlarıdır.

Vücut tekniği
Karo tekniği ve ticaretine ilişkin sırlar saklanırdı ve babadan oğla, ustadan çırağa sözlü olarak aktarılırdı. Bu nedenle desenler, tasarımlar ve detaylar nadiren kağıda dökülürdü ve karo yapımı sanatıyla ilgili tamamlanmış çok az risale vardı. Her bir karo el yapımıydı ve elle boyanırdı. Her biri sanat eseriydi.

Basitçe tanımlarsak, seramik karo çamurdan yapılan karodur. Karolar eskiden elle yapılırdı. Çamur güneşin altında pişirilirdi. Tek mekanik yardım çamur kalıbının üzerinde bir desen oluşturan ağaç kalıptı. Kurutulan kalıp daha sonra kesilerek düzleştirilirdi. Karonun vücudu ortaya çıkınca seramik karolar sertleşmesi ve yüzeyinde sır oluşturmak için yüksek sıcaklıktaki bir fırında pişirme işlemine girerdi. Sırlanmamış karolar bir kez pişirilirdi. Sırlanmış karolar ise iki kez pişirilirdi. Modern karo endüstrisi unutulmuş enkaustik karo yapımı sanatının canlandırılması ile gelişmiştir. Endüstrinin 1840’larda yaşadığı devrim niteliğindeki gelişme kuru çamurun iki metal arasında sıkıştırılmasını öngören “toz-pres” yöntemi sayesinde olmuştur.

Dekoratif teknikler

Sırlanmamış
Sırlanmamış karolardaki renk aralığı çamurun doğal renkleriyle sınırlıdır.

Düz sırlar
Beyaz kurşun, çakmaktaşı ve arıkil sır yapmak için ufalanırdı. Açık renkli bir sır karonun doğal vücut rengini dışarıya vurur ve tüm renkli dekorasyonların üzerine uygulanabilmekteydi. Sırlanmış karolar doğal ve yapay renklerle süslenirdi. Yapılan ilk sırların rengi maviydi ve bakırdan imal ediliyordu. Turkuaz ve açık yeşil sırlar popüler renklerdi.

Enkaustik
Bu yöntemde pişirilmeden veya sırlanmadan önce ortasına basılan karo lüleci çamuru ile doldurulur ve iki bölüm pişirilme sırasında birleşir.

Mozaik
Sarı, mavi, kahverengi, siyah, turkuaz, yeşil ve beyaz daha önceden hazırlanmış bir kalıba göre küçük parçalar halinde kesilirdi. Bu parçalar yan yana koyulur ve tüm boşlukları kapamak için üzerlerine sıvı alçı dökülürdü. Alçı kuruduktan sonra, tek büyük bir parça karo oluşturulmuş olurdu ve arzu edilen zemine yerleştirilirdi.

Elde boyama
Sanatçı düz bir karo yüzeyi üzerinde istediği gibi çalışırdı. Elle boyanmış çiçek, bitki, geometrik şekil, kuş ve insan desenleriyle sır 1 cm kalınlığında olurdu. Karonun üzerine baskı da yapılabiliyordu.

Oyulan ve şekillendirilen karolar
Bu teknikte, her parçanın üzerine rölyef yapılır veya çamur halindeyken şekillendirilir. Desen karonun yüzeyi üzerinde oyulabiliyor veya ağaç bir plaka üzerine rölyef yapılıp karonun üzerine geçirilebiliyordu. Bazen de yapılan işin üç boyutlu olduğunu ortaya çıkarmak için karolar farklı renklere boyanıyordu.

Sgraffıto
Eski bir dekorasyon tekniğidir. Karonun yüzeyinde desen oluşturmak için çizikler oluşturulur.

Karo resimleri
Karolar yan yana yerleştirilir ve daha sonra istenen desen parlak renkler kullanılarak karoların üzerine çizilirdi. Her karo daha sonra fırınlanırdı. Sonra hepsi resmin tamamını bir araya getirecek şekilde tekrar yan yana yerleştirilirdi.